Eski Fayans Üstüne Yeni Fayans: Kırım Yok, Toz Yok (Edremit – Altınoluk – Küçükuyu Rehberi)

Eski fayansları kırmadan üstüne yenisini döşemek çoğu evde mümkündür. Ama önce bir şart: alttaki fayanslar sağlam olacak. Sallanan, çatlayan, boşluklu yüzeye yenisini koyarsak, yeni kaplama da zamanla sorun çıkarır. Sağlamsa ne olur? Toz az, moloz yok, iş hızlı. Sadece yüzeyi güzelce temizleyip, yapışmayı artıran bir astarla hazırlayıp, sonra yeni fayansı yapıştırırız. Weber’in ve Mapei’nin pratik kılavuzları da ilk adımın ‘eski karoların iyi yapıştığından emin olmak’ olduğunu söyler.

• Küçük banyo/mutfaklarda kırıp dökmeden çabuk yenilemek isterseniz.
• Evde yaşam devam ederken gürültü–toz istemezseniz.
• Kapı–eşik yükseklikleri uygunsa (yeni kaplama sonrası kapılar sürtmesin).
• Eski fayanslar sağlam ve temizse; vurunca tok ses veriyor, yerinden oynamıyorsa.

1. Sağlamlık testi: Elle ve lastik tokmakla kontrol; bombeli, sallanan karo varsa ya sökülür ya da sağlamlaştırılır. Weber’in notu açık: Eski karolar iyi yapışmıyorsa, yenileri de onları söker.
2. Temizlik ve matlaştırma: Yüzey yağlı/kirli ise yapışma düşer. Güçlü bir yüzey temizliği yapılır; gerekirse hafif zımparayla yüzey matlaştırılır. Mapei, var olan seramik gibi yapışması zor yüzeylerde bağ artırıcı astar önerir; örneğin ‘Eco Prim Grip’ türü bir astar, yeni harcın tutunmasına yardım eder.
3. Bağ artırıcı astar: Fırça/ruloyla yüzeye yayılır, üreticinin bekleme süresine uyulur.
4. Yeni fayansı döşeme: Düzgün tarakla tam temas sağlanır; boşluk bırakmamaya dikkat edilir. Karo çizgileri duvar–zemin ortasına güzelce yerleştirilir ki kesimler simetrik olsun.
5. Derz ve bitiş: Yaşayan alanlarda temizliği kolay, duş/tezgâh bölgesinde leke tutmayı sevmeyen derz seçilir; köşe–kenarlarda esnek mastik kullanılır.

• Yapışmayı artıran astarı atlamak: Özellikle parlak seramikte yeni harç zor tutunur; astar bu işin emniyet kemeri gibidir.
• Kapı–eşik payını hesapsız bırakmak: Yeni kat çıkınca kapı sürtebilir; milim hesabı şart.
• Eski, gevşek karoyu gizlemek: Üstüne yeni karo koymak geçici kamuflajdır; sorun büyür.
• Derzleri hızlı kapatmak: Karo altı iyi tutmadan acele derz yapmak, ileride çatlak–oynama yapabilir.

Artılar: Kırım–moloz yok, iş süresi kısa, ev daha az kirlenir, genel maliyet genellikle düşer.
Eksiler: Tüm yüzey yükseleceği için kapı–eşik–duş teknesi–tezgâh gibi detaylarda pay gerekir; eski karo çok kötü durumdaysa bu yöntem uygun değildir.

10–12 m² bir banyo zemin–duvar uygulaması, söküm yoksa çoğu evde 2–4 gün arası tamamlanır (kuruma–havalandırma–derz beklemeleri dâhil). Bütçeyi etkileyenler: metrekare, seçilen fayans/derz, astar tipleri ve kesim–detay yoğunluğu.

Her yüzeye olur mu? Hayır. Eski yüzey sağlam, temiz ve yağdan arındırılmış olmalı; değilse söküm gerekir. (Weber ilk şart olarak bunu söyler.)

Hangi astar? Mevcut seramik/mermer gibi zor yüzeylere özel, kumlu–tutunma artıran bir astar uygundur. (Mapei’nin ‘Eco Prim Grip’ tipi bağ artırıcı astarları örnek gösterilebilir.)

Üstüne üstlük ağır olur mu? Seramik hafif değildir ama genelde bir kat daha sorun çıkarmaz; kritik yapılarda usta keşfi şarttır.

Edremit, Altınoluk, Güre, Küçükuyu, Ayvacık, Ezine, Mıhlı ve yakın ilçelerde yerinde keşif yapıyoruz. Uygunsa küçük bir numune karo ile tutunmayı birlikte test edip ‘tamam’ diyorsanız aynı planla devam ediyoruz.